Tarım Kütüphanesi

Evet, açık besi sisteminde yeni doğan buzağı üşür ve bu hem sağlık hem gelişim açısından risklidir.

Yeni Doğan Buzağı Üşür mü?
Evet, özellikle ilk 1 haftada çok hassastır:
- Vücut sıcaklığını düzenleyemez
- Soğuk stresi → ishal, zatürre ve ölüme yol açabilir
- Özellikle rüzgarlı, nemli veya -5°C altı sıcaklıklarda mutlaka korunmalıdır

Buzağı İçin Ayrı Yer Yapmak Gerekir mi?
Kesinlikle evet. "Buzağı kulübesi" ya da "buzağı barınağı" gereklidir.

Olması gerekenler:
- Rüzgar almayan, kuru, sıcak bir alan (ideali 15–25°C arası)
- Altlığı kuru ve kalın (saman, talaş vs.)
- İyi havalandırma ama cereyan olmayacak
- Bireysel buzağı bölmesi/kulübesi en uygunudur (hastalığı yaymaz)

Özet:
- Yeni doğan buzağılar mutlaka ayrı ve korunaklı bir yerde tutulmalı
- İlk 4–8 hafta buzağı için en kritik dönemdir
- Açıkta tutmak → büyüme geriliği + ölüm riski 

İneğinizin memesindeki bir lobun sertleşmesi ve süt vermemesi, büyük ihtimalle mastitis (meme iltihabı) belirtisidir. Bu ciddi bir durumdur ve erken müdahale edilmezse kalıcı hasar olabilir.

Belirtiler Uygunsa Büyük İhtimalle: Akut veya Kronik Mastitis

| Belirti | Açıklama |
|----------------------------------|-----------------------------|
| Meme lobunda sertlik, şişlik | En tipik belirti |
| Süt gelmemesi | Kanal tıkalı olabilir |
| Hafif ateş, iştahsızlık | Olabilir (her zaman değil) |
| Meme ucu sıcak/soğuk olabilir | Enfeksiyon tipine bağlı |

Ne Yapmalısınız?

1. Veteriner çağırın (ilk ve en önemli adım!)
- Antibiyotikle tedavi gerekebilir (lokal veya sistemik)
- Süt kanalının açılması gerekebilir

2. Mümkünse memeyi sağmaya çalışın (ağrı yapmadan)
- Ilık su + masaj → yumuşatma amaçlı
- Sertliği çözebilirse süt gelmeye başlayabilir

3. Sıcak kompres uygulayın (günde 2–3 kez)
- Temiz, sıcak (yakmayacak) bezle 10–15 dk tutulabilir

4. Memeye pomat/antibiyotikli tüp (veteriner önerirse)
- Veterinerin vereceği intra-mamari tüp ile tedavi uygulanır

Sakın Şunları Yapmayın:
- Kendi başınıza antibiyotik uygulamayın (ilaç kalıntısı riski!)
- Memeyi aşırı zorlayarak sağmayın (ağrı ve doku hasarı artar)

Uyarı:
- Eğer meme lobu tamamen işlevsiz hale gelirse, o lobdan bir daha süt gelmeyebilir.
- Ancak erken tedaviyle kurtarılma şansı çok yüksektir.

Dilersen belirtileri daha detaylı yazarsan (sıcak mı, acılı mı, irin var mı gibi) sana özel net yönlendirme de yapabilirim. Ama mutlaka veteriner müdahalesi şart. 

Sığırlarda günlük canlı ağırlık artışını 1 kg yapmak için gereken kesif yem miktarı, hayvanın:

- Irkına,
- Yaşına,
- Yem türüne,
- Rasyon içeriğine
bağlı olarak değişmekle birlikte, ortalama hesap şöyle yapılır:

Ortalama Değer:

1 kg canlı ağırlık artışı için:
6–7 kg kesif yem (iyi kaliteli rasyonla) gerekir.

Örnek:

| Yem Durumu | Günlük Yem Tüketimi (kg) | Canlı Ağırlık Artışı (kg/gün) |
|-----------------------------|---------------------------------------|----------------------------------------------------|
| Kaliteli kesif yem | 6–7 kg | ~1 kg |
| Kesif + kaba yem (karma)| 5 kg kesif + 3–4 kg kuru ot | ~1 kg |


Verimliliği Artırmak İçin:

- Protein oranı yüksek yem kullan
- Enerji seviyesi yeterli olmalı (mısır, arpa gibi)
- Rasyon dengeli olmalı: enerji + protein + mineral
- Suya serbest erişim olmalı