Asma Yelpaze Yaprak Virüs Hastalığı
(Grapvein fanleaf vırus, GFLV)
Tanımı ve Yaşayışı
Virüsün yol açmış olduÄŸu hastalık “kısa boÄŸum” ve “bulaşık soysuzlaÅŸma” olarak da bilinmektedir. Virüs; bulaşık kalem, anaç ve mekanik olarak taşınır. Ayrıca vektörü olan Kamalı nematodlardan Xiphinema index ve X. italiae (Longidoridae) ile de taşınmaktadır. Nematodun kökte birkaç dakikalık beslenmesi virüsün bitkiye nakledilmesi için yeterlidir.
Zararlı Olduğu Bitkiler ve Zarar Şekli
Bu virüs Xiphinema spp. Ve Longidorus türleri ile taşınmaktadır. Yaprak damarları anormal şekilde dağılarak yaprağa yelpaze şekli verir. Yeni hastalıklarda halka ve çizgi şeklinde lekeler görülmektedir. Yapraklarda yeşil ve sarı mozaikler görülür. Yaprak saplarında yassılaşma görülür. Sürgünlerin boğum aralarında düzensizlik ve kısalma olur. Asmada çalılaşma görülür. Sürgünlerde yassılaşma, zigzag oluşumu ve çatallaşma görülür. Aşı noktasında kalem-anaç uyuşmazlığına benzer belirtiler oluşur. Bazı ırkları ise yaprak sararmaları (panaşür) ve sarı mozaik, şekil bozulmaları yapar.
Yaprakta ve Sürgünde fanleaf virüsü belirtisi
Ekonomik önem yönünden özellikle kumsal topraklarda, sıcak ve güneÅŸli iklimlerde kısa boÄŸum virüsü asmaları öldürebilmektedir. Buna raÄŸmen hastalıklı asmalar uzun zaman yaÅŸayabilmektedir. Ancak çok az ürün verirler. Özellikle sofralık çeÅŸitlerde tane silkmesi ve irili ufaklı tane oluÅŸması yaptığından ticari deÄŸerlerini düşürür ve % 80’e kadar ürün azalmasına neden olabilir. GFLV’nin konukçusu bütün V.vinifera ve Amerikan asma türleri ile bunların melezleridir.
Kültürel Mücadele
Kısa boğum virüsü kamalı nematodlarla taşındığı için, yeni bağlar nematodsuz topraklarda kurulmalıdır. Hastalıkla çok bulaşık eski bağ topraklarına yeni tesis yapmaktan kaçınılmalı, en az 5 yıl bağ dışında bitkiler ekim nöbetine alınmalı, daha sonra numune alınarak analiz sonucuna göre eğer nematod yoksa bağ dikimi yapılmalıdır. Üretim materyali olarak kullanılacak anaç ve aşı kalemleri virüssüz asmalardan alınmalıdır. Yeni bağ tesisleri virüssüz çubuklarla kurulmalı ve dışarıdan alınan asma fidanlarında sertifika aranmalıdır.
("TEORİDEN PRATİĞE KÜLTÜREL MÜCADELE" kitabından)
(ISBN: 978-605-9175-21-0)
Facebook'ta Yayınla>