İlimizin en önemli tarımsal faaliyeti kuşkusuz hububat tarımıdır, her yıl yaklaşık 12-12,5 milyon dekar alanda hububat tarımı yapılmaktadır. Konya, ülkemizin hububat ambarı özelliğini taşımaktadır. Süne (Eurygaster spp.), ülkemizde hububatın en önemli zararlısı konumundadır. Zararlıya karşı 1950’lerde başlayan kimyasal mücadele, günümüze kadar artarak devam etmiştir.
Biyolojik Mücadele “ Bir canlının diğer bir canlıya karşı kullanılması”dır. Diğer bir ifadeyle Biyolojik mücadele tarım alanlarındaki zararlıları baskı altına alarak, onları ekonomik zarar seviyesinin altında tutmak için, zararlıların doğal düşmanlarından yararlanılarak gerçekleştirilen Zirai Mücadele faaliyetidir. Biyolojik mücadele, Entegre mücadelenin en önemli unsurlarından biridir. Sünenin doğada çoğalmasını engelleyen pek çok parazitod ve predatörü vardır.Bunlar içerisinde de Trissolcus spp.(Hymenoptera, Scelionidae), Süne yoğunluğunu düşürebilecek potansiyele sahip en etkili doğal biyolojik mücadele ajanıdır. Ancak bunların laboratuarda kitle halinde çoğaltılarak doğaya salıverilmesinden çok, doğa bu bireylerin yaşamalarına elverişli hale getirilmelidir. Bu yöntemi uygulamanın yegâne yolu da poli kültür tarıma yönelmektir. Bazı yörelerde polikültür tarıma geçişin yanında; parazitoitlere yazlama ve kışlama imkanları vererek etkinliklerinin artmasını sağlayan, yöreye uygun ağaç ve ağaçcık türlerinin korunması, çoğaltılması gerekmektedir. Sorunun çözümüne biyolojik mücadele açısından önemli katkı sağlayacağı düşünülen "doğal düşman konukçu ilişkisi esas alınarak, doğada yeşil alanların oluşturulması ve korunması" üzerinde hem ülkemizde, hem de diğer ülkelerde çok az sayıda çalışma yapıldığı da bilinen bir gerçektir. Yurdumuzda yumurta parazitoidlerinin etkin olduğu bazı yörelerde, entegre mücadele anlayışı içerisinde özellikle Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinde bu bireylerin doğal etkinliklerinden yararlanılmaktadır. Yapılan çalışmalarla belirli oranda parazitlenmenin, belirli yoğunluktaki süne popülâsyonunu baskı altında tuttuğu saptanmıştır. Parazitoidler kendi yaşamlarını devam ettirebilmek amacıyla yılda 3 nesil verirler. Birinci ve üçüncü nesiller diğer pentatomidae lerin yumurtalarına kendi yumurtalarını koymaları ile gerçekleşir. İkinci nesil süne yumurtalarına kendi yumurtalarını bırakmak suretiyle parazitlenen yumurtalardan süne nimfleri yerine parazitoit yavruları çıkmaktadır. Bu şekilde Parazitoidler kendi neslinin devamını sağlarken süne zararlısının popülâsyonunu kontrol altında tutar.
Bu bağlamda doğadaki parazitoidleri desteklemek amacıyla ilimizde 2004 yılında 150.000 adet, 2005 yılında 1.605.000 adet ve 2006 yılında 2.300.000 adet süne yumurta parazitoidi değişik ilçelerimizde doğal ortama salınmış ve biyolojik mücadele ilimizde başlatılmıştır.
Bakanlığımızda bu amaçla 2004 yılında “Ülkesel Süne Projesi” ni başlatmış, bu projeyle biyolojik mücadelenin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması hedeflenmiştir. Proje ile faydalı parazitoidlerin yeni üretim metotları geliştirilirken aynı zamanda kitlesel üretimlerle tabiat desteklenecek, salımı yapılan parazitoidlerin yaşayabileceği doğal ortamlar oluşturulacaktır.
Yumurta parazitoitlerinin kışı geçirebilmeleri için yaşam ortamlarının oluşturulması gerekmektedir. Bu ortamlar parazitoidlerin barınabileceği çalılık ve ağaçlık ortamlardır. Bunun için yeşil kuşaklar oluşturulmalıdır. Yapılan bazı çalışmalarda süne yumurta parazitoidi Trissolcus türlerinin aktivitesini arttıran en önemli faktörlerin başında; bitkilerdeki polen veya nektardan çok, koşnil ve yaprakbiti gibi böceklerin salgıladıkları ballı maddelerin geldiği ortaya konulmuştur. Hububattaki yaprakbitlerinin ara konukçusunun Rosaceae familyasına bağlı ağaç ve ağaççıklardan oluşması; parazitoid-yaprakbiti-ara konukçu ilişkisini açıkça göstermektedir. Bazı kalın kabuklu ağaç türlerinin de doğal düşmanların barınmalarına olanak sağladığı bilinmektedir. Bu nedenle Trissolcus türlerinin aktivitesini arttırabilmek için hububat alanlarında yetiştirilecek ağaç türlerinin belirlenmesinde bu ilişkiler esas alınmalıdır. Bu ağaçlarla beraber, kültür alanlarında yayılmayan ve sorun oluşturmayan, ancak çok sayıda yaprakbitine konukçuluk yapan yabancı otların saptanarak bunların korunması, mümkünse şeritler halinde ekiminin yapılması da süne yumurta parazitoitlerinin etkisinin arttırılmasında önemli rol oynayacaktır.
Bakanlığımız “Süne ve Kımıl Mücadelesinde Biyolojik Mücadele Çalışmalarına Destek Amaçlı Ağaçlandırma Projesi”ni 2005 yılında başlatmış ve 5 yıl süre ile devam edecektir. Bu proje kapsamında 2006 ilkbahar döneminde 73.550 adet muhtelif orman fidanları ilimize tahsis edilmiş ve diktirilmiştir.
Sünede biyolojik mücadeleye destek amaçlı ağaçlandırma projesi doğrultusunda İl özel İdaresi kaynaklarınca temin edilen 22.500 adet kayısı fidanı 2006 ilkbahar dikim döneminde, 36.000 adet kayısı fidanı 2006 sonbahar döneminde alınarak çiftçilerimize diktirilmiştir. Meyve ağacı temin ve dikimine önümüzdeki yıllarda da devam edilecektir.
Sivil toplum kuruluşlarının ağaçlandırma çalışmaları çerçevesinde Pankobirlik 2.000.000 nun üzerinde fidanı tarla, köy, kasaba ve ilçe yollarının iki tarafına dikerek bakımını ve korumasını yapmaktadır. Yine Konya Ticaret Borsasınca bir kampanya başlatılmış, 1.180.000 adet badem, ceviz ve kiraz fidanları yetiştirilmiş 2006 sonbahar dikim döneminden itibaren çiftçilerimize diktirilmeye başlanacaktır.
Bütün çalışmalar fidan dikimi ile oluşturulacak yeşil kuşaklar içindir. Ancak yeşil kuşak için sadece fidan dikmek yeterli değil, dikilen bu fidanların bakımı, korunması ve yaşatılması esastır.
Planlanan ağaçlandırma ve yeşil kuşaklar gerçekleştiğinde ne elde edeceğiz derseniz, başta sünenin biyolojik mücadelesinde önemli yol kat edeceğiz, diğer faydalıların çoğalacağı, bozulan doğal dengenin yeniden tesis edileceği, erozyon kayıplarının önüne geçileceği, bölgemizin iklim ve yağış rejiminde olumlu etkilerin görüleceği, gelecek nesillere daha temiz, daha sağlıklı ve doğal dengesi kurulmuş bir Konya bırakılacağı kanaatindeyiz.
Facebook'ta Yayınla>