Verticillium dahime Kleb.
1. TANIMI VE YAŞAYIŞI
Etmenin konidioforları vertisillat dallanmıştır. Lamba şişesi şeklindeki yan dallar, eliptik şekildeki tek hücreli, renksiz veya çok az renkli konidiosporlar] oluşturur.
Fungus toprakta mikrosklerot halinde kışı geçirir. Uygun koşullarda toprakta vejetatif hale geçen sklerotlar, konukçu bitkilerin kök ucundan, kılcal köklerden ve hipokotilden giriş yaparlar. Kök meristem dokusuna giren fungus hücreler arası ve içinde ilerleyerek merkezi silindire ulaşır. Buradan da ksilem iletim demetlerine yerleşerek, iletim demeti boyunca konidiospor ve miselleriyle taşınır. Yapılan çalışmalarda hastalık etmeninin tohuma kadar ilerleyebildiği fakat tohumun hastalığın taşınmasında önemli rol oynamadığı belirtilmektedir. Etmenin yaprak döken ve dökmeyen patotipleri bulunmaktadır.
2. BELİRTİLERİ, EKONOMİK öNEMİ VE YAYILIŞI
Hastalığın ilk belirtileri, alt yapraklardan başlayarak üst yapraklara doğru ilerleyen solma ve pörsümelerle başlar, daha sonra yaprakların damar araları sararır ve sonrada sararan yerler kuruyup esmerleşir. Bu tip yapraklar zamanla dökülür. Hastalık erken başlamış veya ekim geç yapılmışsa hastalanan bitkilerin boyları kısa kalır, koza sayısı ve büyüklüğü azalır. Bu tip bitkilerin gövdeleri boyuna kesilirse, çizgi halinde, iletim demetleri boyunca patojenin ilerlediği görülür. Bitkilerin gövdesi enine kesilirse, odun borularının esmerleştiği, kahverengileştiği dikkati çeker.
Hastalık, ülkemizin pamuk ekimi yapılan her yerinde görülmektedir.
3. KONUKÇULARI
Ülkemizde pamuk, susam, bamya, domates, biber, patlıcan, börülce, fasulye, patates, yerfıstığı, kavun, maydanoz, bağ, şeftali, zeytin, karanfil, şeytan elması, domuz pıtrağı, horozibiği ve pire otu konukçuları arasındadır.
4. MÜCADELESİ
4.1. Kültürel önlemler
- Hastalığa dayanıklı çeşitler yetiştirilmelidir.
- İyi bir ekim nöbeti uygulanmalıdır.
- Tarladaki bitki artıkları toplanıp yakılmalıdır.
- Dekara verilecek su miktarı 90 ton'dan fazla olmamalıdır.
- Toprak analizi sonucuna göre gübreleme yapılmalıdır. Azotlu gübre verilecek ise üre tercih edilmelidir.
- Bazı yabancı otlar hastalık etmeni fungusun konukçuları arasında bulunduğundan pamuk tarlaları içinde veya çevresinde bulunan yabancı otlar yok edilmelidir.
4.2. Kimyasal Mücadele
Bu hastalığın kimyasal mücadelesi yoktur.
Facebook'ta Yayınla>