Mısır Kurtları
Mısır koçan kurdu [Sesamia nonagrioides Lef. (Lepidoptera: Noctuidae)]
Mısırkurdu [Ostrinia nubilalis Hbn (Lepidoptera: Crambidae)]
Tanımı ve Yaşayışı
Mısır koçan kurdu ön kanatlan genel olarak açık sütlü, kahverengimsi devetüyü renginde, mısırkurdu kelebekleri ise krem-sarı renktetir. Her iki türe ait kelebekler ilkbaharda, mart sonundan itibaren görülmeye başlarlar. Mısır Koçankurdu kelebekleri yumurtalarını kümeler halinde yaparak kınının gövdeye bakan iç kısmı ile koçan yapraklarının iç yüzüne bırakır ve yaprak kınının iç yüzüne bırakılan yumurta kümesi dışarıdan sarımtırak olarak gözükmektedir. Mısırkurdu ise yumurtalarını çoğunlukla yaprakların alt yüzüne koymaktadır. Yumurtalar, üstten bakıldığında balık pulu ya da kiremit dizilişine benzer. Her iki zararlı kışı genellikle olgun larva durumunda tarlada kalan veya hasat edilen saplar, koçan içinde diyapoz halinde geçirmektedirler.
Mısır koçankurdu ergini ve Mısır koçankurdu larvasının zararı
Mısır kurdu ergini ve Mısır kurdu larvasının gövde içinde meydana getirdiği zarar
Zararlı Olduğu Bitkiler ve Zarar Şekli
Her iki zararlının konukçuları arasında baÅŸta yabancotlar olmak üzere bazı kültür bitkileri bulunsada en önemli zararı mısır bitkisinde yapmaktadırlar. Larvalar mısır bitkisinin kök bölümü hariç, fide döneminden baÅŸlayarak yaprak, gövde, koçan ve tepe püsküllerinde beslenerek zarar yaparlar. Mısırlarda ilk zarar, ilk dönem larvaların birbiri üzerine sarmal yaprakları (helezon yaprak) delip içeri girmesiyle baÅŸlar. Sonra gövde, koçan ve erkek organda delik ve galeriler açarlar Mısırkurdunun gövdeye giriÅŸi genelde koçanın üstündeki boÄŸumlardan olur, Açılan galeriler ve beslenme nedeniyle bitkinin zayıflamasına, gövde ve koçanın kırılmasına ve bunun sonucu olarak da ürün azalmasına neden olurlar. Çıkarmış oldukları dışkı maddelerini (hızar talaşı gibi) de giriÅŸ deliklerinden dışarı atarlar. Çıkardıkları dışkı maddeleri ile de bakteri faaliyetini artırarak koçan içindeki tanelerin tümünün zarar görmesine sebep olurlar. Ayrıca koçandaki deliklerden koçan içine giren funguslar, ürettikleri mikotoksinler nedeniyle insan ve hayvan saÄŸlığı için tehlike oluÅŸturmaktadırlar. Mısır kurtları ile mücadele yapılmadığı takdirde % 80’lere varan oranlarda ürün kaybı meydana gelebilir.
Kültürel Mücadele
Mısır kurtları bitkilerin içinde yaşadığından genellikle ilaçlı mücadele yapılsa bile çok etkili olmamaktadır. Bu yüzden mekanik mücadele daha ucuz, kolay ve etkilidir. Aynı zamanda doğal dengeyi bozmaması bakımından her zaman kimyasal mücadele yerine mekanik mücadele tercih edilmelidir. Öncelikle bir sonraki yıl ergin kelebek yoğunluğunu azaltmak amacıyla mısır hasadından sonra tarlada arta kalan mısır sapları ve kökleri uygun tarım ekipmanları ile parçalanıp imha edilmeli veya yakılmalı, tarla derin sürülerek bitki artıklarındaki kışlayan larvalar derine gömülmek suretiyle ergin çıkışları önlenmelidir. Ayrıca tarlada kalan saplar kış aylarında hayvanlara yedirilmelidir. Özellikle at ve eşek gibi hayvanlar mısırın saplarını kemirdikleri için, larvaların önemli bir kısmı zarar görmektedir.
Kurutmak amacıyla ikinci ürün mısırın ertesi yılın ilkbaharına kadar tarlada bekletilmemesi gerekir. Zararlının ilk dölünü bıraktığı konukçu bitkilerin (yabancıotlar, kamış vb.) tespit edilmesi ve bunların yok edilmesi popülasyonu azaltıcı etkili bir önlemdir. Ayrıca ikinci ürün mısırın buğday hasadından sonra mümkün olduğunca erken (temmuz ayından önce) ekilmesi zararlı yoğunluğunu azaltıcı bir diğer faktördür. Yapılan çalışmalarda en uygun ikinci ürün ekim zamanının Mayıs başı, Mayıs ortası veya Haziran başı olduğu, ikinci ürün ekimleri geciktikçe Mısırkurdu zararının arttığı bildirilmiştir (Özdemir, 1981).
("TEORİDEN PRATİĞE KÜLTÜREL MÜCADELE" kitabından)
(ISBN: 978-605-9175-21-0)
Facebook'ta Yayınla>