Tarım Kütüphanesi

Meyve yazıcıböceği

[Scolytus spp. (Coleoptera: Curculionidae)]

Tanımı ve Yaşayışı

Meyve yazıcıböceği erginleri, koyu esmer veya siyah renklidir. Zararlı, ağaç kabuklarının altında açmış oldukları galerilerde, çoğunlukla son dönem larva olarak kışı geçirir. Badem yazıcı böceği erginleri koyu kırmızımsı kahve renktedir.

Meyve yazıcı böcek ergini

Zararlı Olduğu Bitkiler ve Zarar Şekli

Ağaçların odun ve kabuk kısımlarında türlere özgü galeriler açarlar. İlk galeriye bırakılan yumurtadan çıkan larvalar, bu ana galeriye dik açıda ikincil galerileri oluştururlar (Şekil 30). Yazıcı böceklerin son döneme giren larvaları kabukların hemen altında açmış oldukları sayısız galeriler içinde diyapoz halinde kışlarlar. İlkbahardaki larva döneminden sonra erginler nisan ayından itibaren çeşitli ağaçlara uçarak dağılırlar. Dişiler delik açmaya başlar ve bu arada çiftleşirler. Sonra 2-3 cm kadar açtıkları kısa galeriler içerisine yumurtalarını bırakırlar. Bunların açılması ile çıkan 20-80 larvadan her biri kabuk altlarında eğri birer galeri açarlar. Yılda 1-3 döl verirler. Bakımsız ve zayıf ağaçlara saldırdıkları gibi, bunların da yine daima zayıf dallarını tercih ederler (Şekil 31). Beslenme düzeni bozulan dalcıklar kurur. Bazı durumlarda sağlıklı ağaçlara da saldırırlar. Sonraki yıllarda meyve verimi düşer. Saldırdıkları ağaçları 2-3 yıl içinde kuruturlar.

Ayrıca son zamanlarda yazıcı böceklerin kayısı meyvelerinde de zarara neden olduğu belirlenmiştir (Özgen ve ark., 2012). Zararlı olduğu başlıca konukçuları elma, armut, kiraz, erik, şeftali, kayısı, ayva, badem, fındık ve kestanedir.

Yazıcı böceklerin galerileri ve Yazıcı böceklerin daldaki zararı.

Kültürel Mücadele

Kültürel mücadele yöntemi bu zararlıya karşı en etkili yöntemdir. Daha çok zayıf ağaçları seçen bir zararlı olduğundan, ağaçların budama, gübreleme, sulama ve toprak işlemesi ile kuvvetli tutulması gereklidir. Çok yıllık bitkilerde yapılan budamalar bitkilerin kuvvetli gelişmelerini, dolayısıyla zararlılardan daha az etkilenmelerini sağlar. Budama zararlı ile bulaşık bitki kısımlarının uzaklaştırılmasını sağladığından zararlı popülasyonlarının azaltılmasını da sağlar. İyi sulanmayan bitki gelişemez ve zayıf cılız kalır dolayısıyla zararlılardan fazlaca etkilenir. Seyrek yetiştirme bitkinin birim alandan daha fazla besin alması bakımından kuvvetli ve sağlam yetişmesini sağlar. Gübreleme bitkinin gelişmesini sağlaması açısından önemlidir. Ancak gübrelemenin tek yönlü değil dengeli bir şekilde yapılması önemlidir.

Budama artıkları bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Bu artıklar yakacak olarak kullanılacaksa, bir yere yığılmalı, bu yığınlara çoğalmak üzere gelen böceklerin talaş çıkardıkları görüldüğünde dal yığınları ilaçlanmalıdır. Yeni kesilmiş kabuklu odunlar kabuklu böceklerin toplanması için iyi bir tuzaktır. Bahçenin çeşitli bölgelerine yeteri kadar yeni kesilmiş ağaç kazıkları çakarak zararlıların bu kazıklar üzerinde kışlaması sağlanmış olur ve ilkbahar başlangıcında bu kazıklar yerlerinden sökülerek ilaçlanmalı veya bahçeden uzaklaştırılıp imha edilmelidir.

("TEORİDEN PRATİĞE KÜLTÜREL MÜCADELE" kitabından)

(ISBN: 978-605-9175-21-0)