Tarım Kütüphanesi

KÜLTÜR MANTARI YETİŞTİRİCİLİĞİ - 1

Kültür mantarcılığında şapkalı mantar (A.bisporus) en çok yetiştirilen mantar türüdür. Toprak üstünde bulunan beyaz renkli sap ve şapka yenen kısmını oluşturur. Toprak altında ise kökleri bulunur. Şapkanın alt kısmında birbirine az çok paralel ince yapılı lameller bulunmaktadır. Bu lamellerin arasında bulunan sporlar gözle görülmeyecek kadar küçüktür ve uygun ortamda çimlenerek misiller oluşturur. Misiller ise ortama yayılarak yoğunlaşır ve mantarı meydana getirir.

Mantar kendisi için gerekli tüm besin maddelerini bulunduğu ortamdan hazır olarak almak zorundadır. Mantarların beslenmesi için gerekli olan ortam, çeşitli (sap, saman, yaprak vb. bitkisel artıklar) organik maddelerin ayrıştırılması ve bazı elementlerin ilavesi sonucu özel yöntemlerle hazırlanır. özel şekilde hazırlanan bu ortama mantar yetiştiriciliğinde “kompost” adı verilir.

Mantarların belirli sıcaklık, nem ve havalandırma gibi belirli istekleri vardır. Bu şartlar sağlandığı takdirde yıl boyu mantar üretimi gerçekleştirilebilir. Mantarlar farklı gelişim devrelerinde farklı iklim isteklerine sahiptir.

Misel ön Gelişme Devresi

Mantar misellerinin komposta ekiminden misellerin kompost içerisinde geliştiği ve bu komposta misel iplikçileri tamamen kapladığı devredir. Bu devrede misellerin gelişmesi için kompost içerisindeki optimum sıcaklık, 23-25 derece, oda nispi nemi de %80-90 oranında olmalıdır. Bu sıcaklık devresinde misel ön gelişme devresi 12-15 günde tamamlanır.

Örtü Toprağı Devresi

Gelişme dönemini bitiren %75-80 misel sarması gerçekleşmiş olan kompostun üzerine, dezenfekte edilmiş takriben 3,5-5 cm kalınlığındaki örtü toprağı (torf-turba) %70 nemli olarak kompost yüzeyine serilir.

Toprak örtümünden sonra ilk günlerde ortam sıcaklığı 20 derece civarında olmalıdır. İlk çıkışlar görüldükten sonra sıcaklık 15-17 dereceye düşürülmelidir. Nem ise % 80-90 derece olmalıdır.

Üst toprağın örtümünden sonra uygun şartlar sağlandığı takdirde yaklaşık 3 hafta sonra ilk çıkış başlar. Takriben 30-60 gün süre ile verime devam ederler.

Hasat

Mantar hasatı genellikle örtü toprağının örtülmesini izleyen 20-22’nci günlerde başlar. Mantar şapkaları 2,5-5 cm olduğunda hasadı tekniğe uygun olarak yapılmalıdır.

* Mantar loş, ısı ve nem durumu ayarlanabilen, havalandırması kolay olabilecek yerlerde yetiştirilmelidir.

* Mağaralar yılın belli mevsimlerinde boş kalan soğuk hava depoları, seralar, evin kullanılmayan bodrum veya kilerlerinde mantar yetiştiriciliği yapılabilir.

* Mantar %90’a yakın su içerir. Yağ ve karbonhidrat miktarı az, olup protein bakımından zengindir. B kompleks ve C vitaminleri bol miktarda bulunur. Kalorisi düşük olup, 100 gr mantar, 20-30 kalori vermektedir. Ayrıca yağ oranının çok az olması nedeniyle mantar iyi bir diyet yemeği olarak önerilmektedir. Yüksek miktarda K,P,Ca ve çok az miktarda da Fe içermektedir.

Mantarın muhafaza ve yiyecek olarak değerlendirme alanları oldukça fazladır. Bunlardan taze olarak saklama, konserve işlem, derin dondurma, kurutma, hazır çorba, sos ketçap ile turşu yapımı en yaygın olanıdır.

* Kültür mantarı üretimi son yıllarda hızlı bir gelişme eğilimindedir. Bu gelişmeye bağlı olarak, kültür mantarı yetiştiriciliği genel prensiplerini açıklayan bilgilere duyulan istek de gün geçtikçe artmaktadır.

* Diğer tarım ürünlerine göre oldukça farklı yetiştirme tekniklerinin uygulandığı bu üretim faaliyetinde yüksek verim, kaliteli ürün ve karlı bir üretimin sağlanmasına yardımcı olabilecek bilgileri Tarım İl ve İlçe Müdürlüklerinden temin edebilirsiniz.

KONYA TARIM İL MÜDÜRLÜĞÜ