Kışlık ve Yazlık Tahıllarda Yaprakbitleri

[Diuraphis noxius (Kurdjumov), Rhopalosiphum maidis (Fitch), Rhopalosiphum padi (Linnaeus), Schizaphis graminum (Rondani), Metopolophium dirhodum (Valk.), Myzus persicae (Sulzer) (Hemiptera: Aphididae)]

Tanımı ve Yaşayışı:

Türlere göre renkleri farklılık göstermekle birlikte, erginlerin renkleri genel olarak sarı ve yeşilin tonlarındadır. Boyları 1.5-3.0 mm arasındadır. Kışı soğuk geçen yerlerde yumurta halinde kışı geçirirler. Kışı ılıman olan yerlerde bütün yıl boyunca döllemsiz olarak doğurarak çoğalırlar. Hem kanatlı hem de kanatsız formları vardır.

Zararlı Olduğu Bitkiler ve Zarar Şekli

Buğday, arpa, çeltik, çavdar, yulaf ve mısır başlıca konukçularıdır. Yaprak bitlerinin ergin ve nimfleri hububatın yaprak, başak, koçan ve erkek organlarında bitki özsuyunu emmek suretiyle zarar yaparlar. Emgi sonucunda bitki zayıflar, gelişme durur, tanenin olgunlaşması engellenir. Tane buruşur ve kurur. Beslenmeleri esnasında salgıladıkları zehirli maddeler yüzünden bitkilerde anormal büyümeler ve şekil bozukluklarına neden olarak normal gelişmeyi engellerler. Genel olarak şekil bozukluğu, yaprakların kıvrılması ile kendini gösterir. Virüs taşımak ve bulaştırmak suretiyle birçok bitki virüs hastalıklarının bulaşmasına neden olurlar. Salgıladıkları tatlımsı maddeler, üzerinde fumajine sebep olan mantarlar gelişerek bitkide özümleme ve solunuma engel olurlar ve böylece zararlının doğrudan yaptığı zarar artar.

Buğday yaprakları üzerinde yaprakbitleri ve Hububat yaprakbitleri.

Kültürel Mücadele

Hasattan sonra tarla sürülmeli ve tarla içindeki yabancı otlarla mücadele yapılmalıdır. Yaprakbitlerinin yaşayış özellikleri ve çoğalma koşulları göz önüne alınarak, çoğalmalarını engelleyici tedbirler alınmalıdır. Bu amaçla tarla içerisindeki yabancı otlar imha edilmeli, tarla içi drenajı iyi yapılmalı, toprak sürümüne özen gösterilmeli, bulaşık bitkiler yok edilmeli, sık ekimden ve gereksiz sulamadan kaçınılmalı, ekimden önce tarla tesviyesi iyi yapılmalıdır. Yaprakbitinin kanatsız formunun hızla kolonileşmesi genellikle gevrek, su stresine girmiş, aşırı sulama yapılmış, nemli ve düşük sıcaklık gibi koşullarda hızla artabilir. Bu yüzden aşırı azot kullanımından, sık ve aşırı sulamadan kaçınılmalıdır.

Buğday, arpa ve mercimek alanlarında yaprakbiti için zaman zaman yoğunluk fazla olsa da nadiren ilaçlama gerekebilir. Yaprakbitinin kanatsız formu ilkbahar başlangıcında tarla kenarlarındaki kültür bitkilerinde ve yabancı otlarda hızla koloni oluştururlar. Bu yoğunluk üreticilerin gözünü zaman zaman korkutmakta ve sanki tüm tarla bulaşıkmış gibi bazen hiç gerek olmadığı halde ilaçlama yapılmaktadır. Bu gibi durumlarda tarla içi kontrol edilerek yoğunluğun iç taraftaki durumuna bakılınca gemellikle ilaçlamaya gerek olmadığı ve sadece bulaşık bitkilerin sökülüp imha edilmesinin yetreli olduğu görülecektir.

Yaprakbiti kolonileşmesinin ardından yaklaşık 10-15 gün sonra Coccinellidae, Chrysopidae ve Syrphidae familyalarına ait doğal düşmanların nimfleri yoğun bir şekilde aktif hale gelir ve bu koloniler üzerinden beslenerek kendiliğinden doğal denge sağlanmış olur.

("TEORİDEN PRATİĞE KÜLTÜREL MÜCADELE" kitabından)

(ISBN: 978-605-9175-21-0)

Facebook'ta Yayınla>
Soru / Yorum Eklemek İçin Tıklayınız
..:: Sorular / Yorumlar ::..
Henüz yorum eklenmemiştir. Yorum Eklemek için Tıklayınız.
Ne? nedir? Nasıldır? Nasıl yapılır? Ne zaman yapılır?
Copyright - Tarım Kütüphanesi - 2007