önceleri yalnız insanlarla ilgili salgın hastalıklar için uygulanan karantina çalışmaları zamanla hayvan ve bitki hastalıkları için de kullanılmaya başlamıştır. Karantina uygulamaları; dış karantina uygulamaları ve iç karantina uygulamaları olmak üzere iki kısma ayrılmakta olup, dış karantina uygulamaları esas olarak ülkemizde bulunmayan veya çok sınırlı bir alanda görülen bitkisel hastalık ve zararlıların, konukçularının ve ithali yasak edilmiş olan bitkisel materyallerin ülkemize girişini önlemek amacı ile yapılmaktadır.
İç karantina uygulamaları ise yurda girmiş fakat henüz tümüyle yayılmamış tehlikeli zararlı ve hastalıklar ile bunların konukçularının temiz bölgelere bulaşmaması, yayılmaması, yerleşmemesi için alınan yok edici, sınırlayıcı, uzaklaştırıcı faaliyetleri içine almaktadır.
Bu nedenle fide, fidan, çöğür gibi üretim materyallerinin iç ve dış karantina yönüyle hem üretimleri, hem de taşınmaları kontrol altında tutulmaktadır.
İlimiz genelinde fidan söküm ve dikim sezonu başlamış olduğundan fidan alırken dikkat edilmesi gereken birkaç noktaya temas etmekte fayda mülahaza ediyorum.
öncelikle çiftçilerimizin alacakları fidanların Tarım İl ve İlçe teşkilatları tarafından kontrol edildiğinin açık göstergesi olan mühürleri ile taşıma ve satış sertifikalarının olup olmadığına dikkat etmeleri gerekmektedir.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığının yayımlamış olduğu” İç Karantinaya Tabi Bitki Hastalık ve Zararlıları Listesinde geçen ve sökümü yapılmış meyve fidanları üzerinde gözle yapılan muayenelerde fark edilebilecek olanlarından en önemlileri ve bunların belirtileri şöyle sıralanabilir.
1-Agrobacterium tumefaciens (Kök Uru): Bu hastalığı yapan bakteri bir yara parazitidir. Bitkiye köklerden böceklerin, nematodların ve mekanik işlemler sonucu açılan yaralardan kolayca girerek tümör oluşturur. Meyve ağaçları, orman ağaçları ve asmada görülmektedir. Hastalığın yerleşim yeri ağaçların kök boğazı olmakla beraber ender olarak kök ile toprak üstü aksamında da görülür. Hastalık, bulaşık fidan ve toprak ile yayılmaktadır. Genç ağaçlar enfeksiyondan çok etkilenir ve kısa sürede kururlar. Bu hastalığın fidanlıklarda toleransı sıfırdır.
2-Meloidogyne spp. (Kök Ur Nematotları): Kök ur nematodları endoparazit (bitki bünyesinde yaşayan ve çoğalan) nematodlar olduğundan konukçusu olduğu bitkinin kök sisteminde urlara neden olarak, bitkinin iletim dokularını bozar, topraktan su ve besin alışverişi kısıtlanır. Bunun neticesinde bitkinin gelişmesi yavaşlar, bodurlaşma görülür. Yapraklarda sararma, çiçek ve meyve silkmeleri olur, eğer enfeksiyon ağır ise bitki tamamen kuruyabilir. özellikle erik ve şeftali ve dut uygun konukçusu olup bütün meyve ağaçlarında rastlanabilir.
3-Quadraspidiotus perniciosus (San-Jose Kabuklu Biti): Bitkinin gövde, dal, sürgün, ve yaprak gibi belli kısımlarına sabit olarak yerleşen dişi San-Jose Kabuklu Bitinin üzeri esmer bir kabukla örtülü olup kabuk yuvarlaktır. Ergin erkek ise kanatlıdır, kabuk rengi ise siyah-gri olup uzunca ovaldir. Bütün meyve ağaçlarında ve bütün bölgelerimizde bulunabilen bu zararlı meyve ağaçlarının kök hariç bütün kısımlarına yerleşerek bitkinin özsuyunu emmek suretiyle zarar yapmaktadır. Fakat gerçek zarar emgi esnasında salgıladığı toksik maddeler sebebi iledir.
Çiftçilerimizin fidan alırken daha titiz davranmaları hem toprak sağlığı hem de ekonomik kayıpların önlenmesi açısından önem arz etmektedir. Bu belirtiler görüldüğü takdirde en yakın İl ve İlçe Tarım müdürlüğüne bildiriniz.
Facebook'ta Yayınla>