Soya fasulyesi asrımızda büyük yeri ve önemi olan bir tarım ürünü olmuştur. özellikle kanatlı yemlerinde kullanılan küspesi dolayısıyla da geniş çapta yaygın hale gelmeye başlamıştır. Genellikle yağ bitkisi olan soya bir çok meziyetlerinden dolayı asrın harika bitkisi olarak tanınmaktadır.
Soya fasulyesinin uluslararası ticaret ve ekonomisinde stratejik bir tarım ürünü olarak bilinir.
Soya fasulyesi üretimine bizi zorlayan nedenlerin toplumumuza iyi anlatılması gerekmektedir.
* Yurdumuz toprakları azot bakımından fakirdir. Soya bitkisi hava azotunu bağlıyarak toprak verimliliğini artırmaktadır.
* Büyük fedakarlıklarla kurulan yağ fabrikalarımızdaki boş kapasitenin doldurulmasına, yağ ve küspe açığımızın giderilmesine yardım edecektir.
* Soya fasulyesi, karma yem sanayimizin önemli bir hammaddesidir.
*Soya ve mısır proteini kanatlı eti üretiminin temel maddeleridir.
* Soya proteinin biyolojik değerinin yüksekliği nedeniyle pek çok gıda maddesine katılabilir.
*Gıda maddelirene katılması ile beslenme değeri artırılabilir.
* Ülkemizde soya üretiminin artırılması ile yaklaşık 250 çeşit sanayi dalında kullanılabileceğinden, işsizlik gibi önemli bir sorunumuzun çözümüne de katkıda bulunacaktır.
Dünya’yı besleyen 5-6 önemli bitkisel üründen biri olan soyanın bir çok hastalığa karşı insan beslenmesinde önemli bir yeri vardır. Bugün gelişmiş ülkelerde soyanın sütü, peyniri, sosu, dondurması, eti, unu, mürekkebi, mumu, benzine kadar pek çok soyalı sanayi ürünü bulunabilmektedir.
Soya, kazık köklü bir bitki olup, kuvvetli saçak kök sistemi oluşturmaktadır. Havadaki azotu depolama özelliğine sahiptir. Boyu çevre şartlarına bağlı olarak 60-150 cm arasında değişebilmektedir. Dane genellikle sarı ve kahverenginin değişik tonlarıdır. Danedeki protein oranı %40-45, yağ oranı %18-22 arasındadır.
Genel olarak mısır tarımı için uygun olan iklim ve toprak şartlarında soyanın da başarılı bir şekilde yetiştirilebileceği Kabul edilmektedir. Mayıs- eylül ayları arasında ortalama 25 derece sıcaklık var ise soyanın üretimi için uygun ortam var diye Kabul edilmektedir.
Ekim zamanı; toprak sıcaklığının 12-13 dereceyi bulduğu zamandır. Tohuma bakteri aşılaması ile toprağa bedava saf azot biriktirebilmektedir. Soyanın ilk gelişme devresinde gübre olarak dekara 2-3 kg saf azota, 6 kg. da fosfora ihtiyaç vardır.
Dekara kullanılacak tohum miktarı, tohumun iriliğine ve ekim zamanına bağlı olarak dekara 7-10 kg. arasında değişmektedir. Sıra arası 40-60 cm, sıra üzeri 5 cm, ekim derinliği 3-4 cm civarında olmalıdır. Sulama tava usulü ile yapılmalı, tava genişliği biçerdöver tablasına uygun olmalıdır. Sulama sayısı iklim durumuna göre değişmekle birlikte yetişme döneminde soyanın 550-600 mm suya ihtiyacı vardır. Birinci su bitki 8-10 cm boya gelince, ikinci su ilk çiçekler görülmeye başlandığında, üçüncü su baklalar şişmeye başlayınca, dördüncü su üçüncü sudan 10-20 gün sonra yapılmalıdır. İlimizde iklime bağlı olarak 7-8 su verildiği dönemler olmuştur.
Soyada sulama dönemleri kaçırılmamalıdır. Aksi halde verimi etkiler. Soya gelişmesinin ilk devresinde yabancı otlarla rekabete giremeyeceğinden elle veya makine ile çapa yapılmalıdır.
Hasat; danedeki nem %14-15’e düştüğü zaman biçerdöverle yapılabilir. Depolama nemi %13’ün altında olmalıdır.
Verim; dekara 300- 400 kg’a kadar çıkabilmektedir. Hasat dönemine dikkat edilmelidir. Zamanı geçirilirse baklalarda çatlamalar görülebilir.
Bir bölge için uygun çeşit seçiminde o bölgenin soya yetiştirmeye elverişli toplam gün sayısı bilinmelidir. Soya yaklaşık 90-150 gün arasında yetişmektedir. Bu sebeple tarıma elverişli günlerin sayısı sınırlı ise o bölge için daha erkenci çeşitler seçilmelidir. Toplam sıcaklık isteği (soya yetişme süresix ortalama sıcaklık) 2500 derece civarındadır.
Facebook'ta Yayınla>