Elma karalekesi hastalığı
Venturia inaequalis (Cke.) Wint.
Tanımı ve Yaşayışı
Etmenin saprofit ve parazitik olmak üzere 2 devresi vardır. Saprofit dönem sonbaharda yere dökülen ölü yapraklarda başlar, ilkbaharda peritesyum olgunlaşmasına kadar sürer. Parazitik dönem ise fungusun canlı dokularda sürdürdüğü yaşamını kapsar. Farekulağı döneminden itibaren yapraklara ulaşmaya başlayan askosporlar uygun koşullarda çimlenir ve birincil enfeksiyonu başlatır ve enfeksiyon konidiler vasıtasıyla yayılmaya devam eder.
Zararlı Olduğu Bitkiler ve Zarar Şekli
Hastalık etmeni başata yumuşak çekirdekli meyve ağaçları olmak üzere geniş bir konukçu dizisine sahiptir. Hastalığın belirtileri ağacın yaprak, meyve ve sürgünlerinde görülür. Yaprağın üst ve alt yüzünde oluşan lekeler başlangıçta yağlımsı görünüştedir, giderek zeytin rengini alır ve daha sonra da kahverengileşir (Şekil 1). Lekeler kadifemsi yapıdadır ve bu kısımdaki dokular zamanla ölür. Ağır enfekteli yapraklar erkenden sarararak dökülür.
Şekil 1. Elma karalekesi’nin yapraktaki ve Meyvedeki belirtisi (Anonim 2015, 3a.1-3a2)
Meyvedeki lekeler yeşilimtrak olup zamanla kahverengine dönüşür (Şekil 2). Küçük lekeler zamanla birleşirler ve bu kısımlarda meyvenin gelişmesi durduğu için deforme meyveler oluşur. Elmada sürgün enfeksiyonları bazı duyarlı çeşitlerde görülür. Lekeler oval veya yuvarlak kabarcıklar şeklindedir. Püstül olarak tanımlanan bu kabarcıklar ilkbaharda çatlar ve içinde oluşan konidi yatakları açığa çıkar. Püstüller zamanla birleşerek “uyuz” veya “sıraca” denilen yaraları oluşturur. Hastalığın zararı doğrudan veya dolaylı olmaktadır. Yaprak enfeksiyonları nedeniyle fotosentez ve solunum olayları engellendiğinden, ağaç yıldan yıla zayıflamaktadır. Hastalık nedeniyle oluşan ürün kaybı ortalama % 20-45 arasında değişir. Hastalık ülkemizde elma yetiştirilen tüm bölgelerde yaygın olarak görülmektedir.
Kültürel Mücadele
Sonbaharda yere dökülen ve primer enfeksiyon kaynağı olan karalekeli yapraklar toplanıp yakılmalı veya sürüm ile toprağa gömülmelidir. Var ise sıracalı dallar budanıp yakılmalıdır. Ağaçlar, yaprakların daha hızlı kurumasını sağlayacak hava akımına izin verecek uygun aralıklar ile dikilmelidir. Aynı amaçla ve ilaçla kaplamanın arttırılması için ağaçlar düzenli olarak budanmalıdır.
("TEORİDEN PRATİĞE KÜLTÜREL MÜCADELE" kitabından)
(ISBN: 978-605-9175-21-0)
Facebook'ta Yayınla>