Değerli okuyucularımız,
Geçen sayımızda ilimizde ve ülkemizde hızla yaygınlaşan basınçlı sulama sistemlerinden damla sulama sistemini genel hatları ile anlatmaya çalışmıştık. özellikle son yıllarda ülkemizde sulu tarım alanlarının açılmasıyla basınçlı sulama sistemleri (damla sulama, yağmurlama sulama, minispring vb) daha da bir önem kazanmıştır. Damla sulama sistemi genel itibariyle gerek toprağın korunması, gerekse toprak- bitki- su arasındaki dengenin sağlanması, üründe verim artışı, yabancı ot kontrolü, işçilik- zaman ve emekten kazanç, enerji ve su tasarrufu, gübre ve zirai mücadele ilaçlarından tasarruf sağlanması, eğilimli arazilerde kullanılabilmesi, az debili ve atık suların kullanılabilmesi açısından çok önemli avantajları söz konusudur. bu sayımızda da damla sulama suyu ile gübreleme (Fertigation) konusunu işlemek istedik.
Damla sulama sisteminde bitkinin kök çevresindeki belli bir toprak hacminin ıslatılması kök gelişimini sınırlamaktadır. Bu nedenle damla sulama sisteminde gübre uygulama şekli çok önem taşımaktadır. Yapılan çalışmalar besin elementinin sulama suyu ile birlikte uygulanmasının banda veya serpme şeklindeki geleneksel gübre uygulama yöntemlerine göre daha iyi sonuç verdiğini göstermiştir (Miller ve ark 1976-rubeitz ve ark 1990, Abdal ve Coffey 1991).
Bitki besin elementlerinin alımını artırması dışında damla sulama ile sıvı gübrelemenin sağladığı yararlar şunlardır:
* Yıkanmadan dolayı oluşan bitki besin elementi kaybının en aza indirilmesi
* Toprak çözeltisindeki bitki besin elementi konsantrasyonunun kontrolü
* Bitki besin elementlerinin form ve kontrolü
* Gübre ihtiyacının bitkinin gelişme dönemine göre düzenlenmesine imkan vermesi
* Gübre uygulama zamanında esneklik sağlanması
* Verilecek su miktarı, uygulama süresi, gübre oranı, uygulamanın başlama ve bitiş saatlerinin kontrol edilmesi
* İşçilik ve enerji tasarrufu
Damla sulama ile sıvı gübrelemenin sakıncaları ise;
* Sulama sisteminin hatalı planlama ve işleyişinden kaynaklanan düzensiz gübre kullanımı
* Sulanan bitkinin gerçek su tüketimi dikkate alınmadan yapılması durumunda aşırı gübreleme veya yıkanma ile bitki besin elementleri kaybı
* Bazı kimyasal maddelerin çökelmesi ve damlatıcıların tıkanması
İyi bir sıvı gübreleme yapmak için gübre materyalinin seçimine, sulama suyunun kalitesine ve miktarına, sulama suyunun uygulama sıklığına bakmak gerekir. Damla sulama sisteminde sulama suyu ile uygulanacak gübre materyalinin sistemi aşındırmaması, tıkanmaya neden olmaması, verimi artırması, suda çözülebilir olması ve sulama suyundaki tuz ve diğer kimyasallarla çözelti oluşturacak şekilde reaksiyona girmemesi gerekmektedir. Damla sulamada suyun kalitesi kadar uygulanacak sulama suyunun miktarı da önem kazanmaktadır. Zira damla sulama ile sıvı gübrelemede sulama ve gübrelemede aynı anda yapıldığından, uygulanan suyun bitkinin gerçek su tüketimine dayandırılmadan yapılması halinde iyi bir gübrelemeden söz etmek mümkün değildir. Damla sulamada verilen suyun miktarı kadar uygulama sıklığı da büyük önem taşımaktadır. Sulama suyunun fazla miktarda bir defada verilmesi yerine, sık sık verilmesi toprak nem tansiyonunun tarla kapasitesi sınırları içerisinde tutulması açısından önemlidir (Dr. Semiha Güler Karadeniz Tar. Arş. Ens. Samsun- Ziraat Mühendisliği Dergisi sayı: 318).
Sulama suyu ile gübre uygulaması konusunda yapılan hatalı uygulamaların başında verimi artırma düşüncesi ile çok sık gübre uygulanmasıdır. Bu şekilde yapılan sık uygulama toprak tuzluluğunda artışa neden olmak suretiyle meyve iriliğinde küçülme ve verimde azalmaya neden olmaktadır (Cornish 1993, Güler 1997).
Buna göre bazı suda eriyebilir gübre kombinasyonları ve besin elementleri içerikleri de şu şekildedir:
Gübre adına göre % besin içeriği (N,P,K): Üre (46-0-0), Amonyum Nitrat (34-0-0) ve %24 kükürt, Amonyum Sülfat (20-0-0), Mono amonyum sülfat ( 12,5- 22-0), Diamonyum fosfat (19-20-0), Potasyum klorür (0-0-50), Potasyum Nitrat (13-0-38), Potasyum Sülfat (0-0-42) %18 kükürt, Fosforik asit (0-Farklı oranda-P-0).
Yapılan araştırmalarda klasik gübreleme yöntemi ile gübrelenen elma bahçelerinde ağaç başına 79 kg. elma alınırken, fertigation ile gübrelenmiş parsellerde toplam ağaç başına 93 kg. elma alınmıştır. Fertigation sisteminde dekara 250 ağaç dikilen ve 5-6 ton/da verim alınan bir elma bahçesinde dekara 8-10 kg. azot, 2-3 kg. fosfor ve 14-16 kg. potasyum verilmesi yeterli olmaktadır (Eğridir Bahçe Kültürleri Arş. Ens. Zir. Yük. Müh. Hüseyin Akgül).
Değerli çiftçiler, sonuç olarak tarımsal sulamada gelişen tekniklerle hem birim alandan daha fazla ürün alınmakta, hem de zaman- emek- işgücü- enerji ve su tasarrufu gibi birçok avantajı da beraberinde getirmektedir.
Facebook'ta Yayınla>