Tarım Kütüphanesi

Yeni elma çeşitlerini tanıyalım
Kenan Erdoğan
Ziraat Mühendisi

Değerli üreticilerimiz,

İlimizde elma üretimi ve tüketimi her geçen yıl artmaktadır. Ancak geleneksel yazlık elma çeşitlerimiz düşük yeme kalitesi, yumuşak etli, taşımaya ve zedelenmeye hassas, zayıf kabuk renkli ve yetersiz verimlidir. Kaliteli yazlık çeşitler pazarda aranır ve para getirir duruma gelmiştir. Bunlardan önemli çeşitler şunlardır.

Yazlık çeşitler:

Rarıtan: Orjini ABD olan çok erken olgunlaşan ilginç bir çeşittir. Ağacı Golden’den %30 daha az kuvvetlidir. Yüksek verimli ve erken verime yatar. Meyve orta irilikte oldukça şişkindir. Meyve kabuğu koyu sarı zemin renginin üzeri %70 kırmızı çizgilidir. Orta sert, sulu, oldukça tatlı meyve eti vardır. Temmuzortasında hasat edilir. Golden Delicious ve Red Delicious çeşitleri ile tozlanır. Peryodiziteye eğilimlidir. Bir yıl meyve verir, bir yıl dinlenir.

Jerseymac: Pro. Dr. L.F. Hough tarafından geliştirilmiştir. Ağaçlar çok kuvvetli ve yüksek verimlidir. Meyveler geniş ve şişkindir. Beyaz, sulu, meyve etli ve mükemmel bir yeme kalitesi vardır. Taşımaya dayanıklıdır. Temmuz ortasında 1. ve 2. toplama gerektirir. Red Delicious ve Golden Delicious tozlayıcılarıdır.

Vista Bella: Prof. L.F. Hough tarafından geliştirilmiştir. Ağaç çok kuvvetli ve yüksek verimlidir. Mildiyöye hassastır. Meyve orta irilikte, oldukça şişkin, meyve rengi homojen kırmızı menekşe rengindedir. Oldukça iyi yeme kalitesi vardır. Zedelenmeye ve taşımaya dayanıklıdır. Haziran sonunda 3-4 toplamaya ihtiyacı vardır. Red ve Golden Delicious tozlayıcılarıdır.

Yazlık elma çeşitleri genel olarak temmuz- ağustos aylarında olgunlaşmakta ve depolanmadan doğrudan pazara sunulmaktadır. Eylül ayında pazarlarda yazlık elmalara pek rastlanılmaz. Bunun için tüketicilerin meyve ihtiyaçlarını, nişasta oranı yüksek ve henüz olgunlaşmamış elmalarla karşılanmaya çalışılmaktadır. Aşağıda yeralan ve eylül ayı içinde olgunlaşan elma çeşitleri bu ihtiyacın karşılanmasına yardımcı olacaktır.

Güzlük elma çeşitleri:

Prima: Çok güçlü, yüksek verimli bir çeşittir. Meyve orta irilikte, açık sarı kabuklu, hafif kırmızı yanaklıdır. Orta sulu, oldukça ekşi, hoş bir tadı vardır. Uzun süre saklanmaz. Hasat ağustos ortası.

HI-Early: ABD’ de bulunmuş Starking’in göz mutandıdır. Ağaç çok kuvvetli, yüksek verimlidir ve erken verime başlar. İri meyveli, kırmızı renkli ve orjinal çeşitte daha çok kırmızı çizgileri ardır. Starking’den birkaç gün önce olgunlaşır ve eylülün ilk yarısında toplanabilir. Tozlayıcıları Golden Delicious ve Grany Smith’ dir.

Rubra Precoce: Prof. N. Brevingleri tarafından geliştirilmiştir. İtalya’da Ferrara Bölgesinde verimli ve kuvvetli ağaçlar oluşturmuştur. Orta ve iri meyveli, oldukça yassı şekilli, yarı yüzeyinden fazla kısmının rengi çekici kırmızıdır. Meyve eti beyaz, sert ve suludur. Ağustosun ortasında toplanabilir. Tozlayıcıları Red Delicious ve Golden Delicious’tur.

Kışlık elma çeşitleri:

Günümüzde sürekli olarak yeni, kaliteli, muhafazaya uygun, verimli kışlık elma çeşitleri üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. bunlardan bazıları;

Grany Smith: Orjini Avusturalya’dır. İri ve düzenli meyve verimi vardır. Koyu yeşil renkli ve beyaz lentisellidir. Açık beyaz- yeşil, meyve etli, sulu, çok hoş ve ekşidir. Kuzey Avrupa pazarlarında büyük başarısı vardır. Aralıktan marta kadar mükemmel bir ticari önemi vardır. Ağaç kuvvetli, düzensiz dağınık büyüme eğiliminde ve erken verime geçmez. Mildiyöye hassastır. Çok bodur anaçlara aşılandığında meyve kabuk rengi açılabilir. Bazen açıksarı ve güneş gören kısımlarda kırmızılaşma görülebilir. Belli bir soğuklama isteği vardır ve acı beneğe çok hassastır. Ekimin 2. yarısında hasat edilir, bahara kadar soğukhava deposunda saklanabilir. tozlayıcıları Red ve Golden Delicious’tur.

Rome Beauty Cooper: Washington State’de C.Cooper tarafından geliştirilmiştir. Bu mutant verimlilik, renklenme, düzenli verim ve taze tüketim ile endüstrinin her ikisine de uygunluk bakımından Impoparatore, Rome beauty grubunun en ilgincidir. Ağaçları çok kuvvetli değildir ve yaygın büyüme eğilimindedir. özellikle bodur anaçlara aşılandığında meyve vermeye çok erken başlar ve çok yüksek verimlidir. İri meyvelidir (200 g), hemen hemen meyve kabuğunun tamamı kırmızı renklidir. Meyvede çizgilenme yoktur. Şekil homojendir ve oldukça şişkindir. Meyve eti beyaz, oldukça ekşi, sert ve işlemeye uygundur. yıkandıktan sonra soğukhava deposunda özellikle kontrollu atmosferde çok iyi saklanır. Red ve Golden Delicious tarafından tozlanır. 10-30 Ekim’de olgunlaşır.

Jonagold: Genova’da meyve deneme istasyonunda Golden DeliciousX Jonathan melezinden elde edilmiştir. Ağaç kuvvetli ve yüksek verimlidir. Miildiyöye oldukça hassastır. Meyve sarı zemin renk üzerine, koyu kırmızı yanaklıdır. Meyve eti tatlı, sulu, sert ve mükemmel yeme kalitesindedir. Eylül ortası ve 2. yarısında toplanır ve bahara kadar soğukhava depolarında saklanabilir. tozlayıcıları Golden Delicious ve Rome beauty’dir.

Ruby Spur: Wellspur’un göz mutasyonundan oluşmuştur. Ağaçları çok bodur ve verimlidir. Meyve geniş, tamamı koyu kırmızı ve çekici parlaktır. Meyve eti mükemmel yeme kalitesindedir.

Gloster: Jark Deneme İstasyonunda Richared x Pommcclochu melezinden geliştirilen bir çeşittir. Şekil ve renk bakımından Red Delicious çeşidi ile karakterize edilir. Ağaçlar çok kuvvetli ve verimlidir. Orta derecede çiçeklenir, Red Delicious ve Gdlden Delicious, Grany Smith tarafından tozlanır. İri meyveli, küt konik şekillidir. Soluk sarı kabuk renkli, parlak kırmızı üst renklidir. Meyve eti krem beyaz, iyi kalitededir. Ağaç gençken meyveler saydam olabilir. Standart çeşit Red Delicious’dan sonra hasat edilir.