Koyunculukta yapılacak işler
Halime ÖZALP
Ziraat Mühendisi

Bölgemizde bu aylarda genellikle çiftçilerimizin hububat hasadında meşgul oldukları aydır.

Ancak yetiştiricilerimizi yılın her ayı meşgul eden tek iş kolu hayvancılıktır. Bunun için tarladaki çalışmaları yanında koyunculuktaki işlerini de ihmal etmemelidir. Bu ayda yapılacak işler diğer aylara nazaran daha geniş kapsamlıdır. Buna bir yıllık işin temelini teşkil etme de diyebiliriz.

Havalar iyice ısındığından koyunlar kapalı yerler yerine gündüzleri ağaçlıkların altında yatırılırlar. Ya da sundurmalarda yatırılırlar. Akşama doğru havalar serinleyince meraya çıkarılırlar. Sabah sıcaklık artmaya başlayınca gölgeliklere getirilirler.

Nadasa bırakılan tarlalarda ağaçlar varsa koyunların orada yatırılmalarıyla arazi tabii olarak gübrelenmiş olur.

Şayet daha önce ağılların gübrelerinin temizlenmesine fırsat bulunmamışsa hemen temizlenmelidirler. Çatı ve pencerelerde eskimiş, yıpranmış yerler varsa onarılmalıdır. Ağılların genel dezenfeksiyonu yapılmalıdır. Hem mikrop öldürücü hem de bit, pire, sinek, kene öldürücü ilaçlarla ilaçlanmalıdırlar. Hayvanlar güneşte bırakılmamalıdır. Nasıl aşırı soğuklar hayvanlarda bilhassa solunum yolu hastalıklarına sebep olurlarsa, yüksek sıcaklar da gene bu hastalıklara sebep olmaktadır. Mide-bağırsak hastalıkları ve idrar yolları hastalıkları da görülebilmektedir. Ayrıca güneş çarpması, hararet çarpması gibi olaylar da çok görülmektedir. Bu durumda hemen gölgeye alınmalıdır.

Bu aylarda hayvanlarda Problazmoz (Hayvan Sıtması) hastalığı görülmektedir. Hastalığın taşıyıcıları keneler olduğundan hayvanlar dış antiparaziter ilaçlarla banyo yapılmalıdır veya şırınga ile uygulanan ilaçlar yapılmalıdır. Daha iyisi dış antiparaziter ilaçların merhem şekilleri uzun süre koruyabildiklerinden hayvanların kulak, bacak aralarına ve kuyruk altlarına sürülmelidir.

Kuzularda şeritler 3-5 aylık iken görülmektedir. O zaman şeritlere karşı yapılan ilaçlamaların Temmuz ayında tekrar edilmesi ile ilerideki yıllarda telefat önlenmiş olur. Yani hem kuzular şeritlerden temizlenmekte, hem de bağışıklık kazanılarak gelişkinlik çağlarında şeritler telefat verecek seviyede görülmemektedir. Bu arada çoban köpeklerine de şeritlere karşı ilaç içirilmelidir. Dış antiparaziter ilaçlamalar köpeklere de uygulanmalıdır.

Bu ayda meralar kuruduğundan kuru ot, anız ve dikenler hayvanların ayaklarında tırnak araları ve bukağılık bölgesinde yaralar açmaktadırlar. Bu yaralara gliserin iode veya sprey tarzında kullanılan ilaçlar tatbik edilmelidir. Aksi halde yaralar hem kötü görünüm vermekte hem de mikroplara giriş kapısı teşkil etmekle büyük ziyanlara sebep olmaktadır. Ayrıca sineklerde yaralara konarak kurtlanmalara sebep olmaktadır.

Hasat yerlerinde koyunları alıştırarak otlatmalıdır. Dökülen hububat daneleri ve diplerindeki otlar koyunlar için iyi bir gıda maddesi teşkil ederler. Ancak aç karnına anıza koymak ve çok yedirmek hayvanların ölümüne sebep olabilir. Anıza girmeden en az 15 gün evvel enterotoksemi aşıları da yapılmış olmalıdır.

Bu ayda yapılacak en önemli iş koyun sürülerinin yeniden teşkil ettirilmesidir. Döl verimi, süt verimi ve yapağı verimi anlaşılmış olan koyunlarda yeni sürü için seçim yapılmalıdır. Yaşlı, dişleri eksik veya yok olan iki yıl üst üste kısır kalmış, memesi kör veya arızalı (kopmuş, yaralı vs.), yapağısı, sütü azalmış koyunlar anaç sürüden çıkarılarak yerlerine dişi toklulardan doldurulmalıdır. En iyisi sürünün %25-30'unun gençleştirilmesidir. Damızlıkta kullanılacak koçlar tespit edilerek bakıma alınmalıdır. İleriki aylara hazırlık olarak idmanları devamlı yaptırılmalı, ay sonundan itibaren koç aşım yemi ve koyunlara flaşing (gebeliği artırıcı yükleme yemi) yemi tedariki sağlanmalıdır. Sıfata 15-20 kala bu yemler verilmeye başlanmalıdır. Hayvanın iyi seçimi, iyi hazırlanması ile ileriki aylarda uygulamalarınız size bol bereketli bir koyunculuk yılı getirecektir.

Facebook'ta Yayınla>
Soru / Yorum Eklemek İçin Tıklayınız
..:: Sorular / Yorumlar ::..
Henüz yorum eklenmemiştir. Yorum Eklemek için Tıklayınız.
Ne? nedir? Nasıldır? Nasıl yapılır? Ne zaman yapılır?
Copyright - Tarım Kütüphanesi - 2007