Kanatlı Hayvanlarda Görülen Paraziter Hastalıklar

<<<Önceki Konu <<<

4- Paraziter Hastalıklar

a) Koksidiyoz  (Kanlı ishal)

Kanatlıların barsaklarında yerleşen bir parazit var. Bunlara Eimeria denir (aymerya). İşte hastalığı bu Eimerialar yapıyor. Koksidiyoz, bir kümese girdiğinde hayvanları kırar geçirir. Korkunç bir salgın yapar, çok sayıda ölüme yol açar.

Genç hayvanlar daha hassastır. 4-6 haftalık olanlar bu hastalıktan çok etkilenirler.

Bulaşma ağızdan olur

Hasta hayvanların dışkısı ile çıkan parazit yumurtası (oosit) başka hayvanların ağzından girer, bağırsağına ulaşır. Bu yumurtaları kümesten  kümese , insanlar da ayakkabı, elbise, malzeme ile taşırlar. Hatta böcekler ve kuşlar da bu oositleri taşıyabilirler. Hastalıklı bir hayvanın dışkısı ile çıkan her oosit hastalık yapmaz. Bunun için sporlanma dediğimiz bir döneme girmesi gerekir. Sporlanma olabilmesi de ısı ve rutubete bağlıdır. Uygun ısı ve uygun nem yoksa, sporlanma olmaz. O zamanda oosit hastalık yapacak güce erişemez.

Islak altlık zararlıdır

Bir kümeste altlık kuru ise, koksidiyoz yapan oosit sporlanamadığı için, ölür gider. Hastalık kolayca çıkamaz. Tavuklar sık değilse , kümeste sıkışıklık yoksa, hastalık ihtimali azalır. Kalabalık kümeslerde bulaşma kolay olur.

Hasta hayvanların dışkısı suludur. İçinde kan lekeleri vardır. Bazen portakal renkli sümüksü bir dışkı görülür. Kanatlar düşer, hayvan kambur durur, tüyleri kabarır. Hayvanlar oturur şekildedir. Birbirlerine sokulup kümeleşirler.

Resim 10: Koksidiyozlu bir tavuk

Teşhis  laboratuvarlarda olur. Uzmanlar dışkıda oosit ararlar, bağırsakları mikroskopta incelerler.

Hemen tedaviye geçmelidir.

Çeşitli ilaçlar kullanılarak tedavi edilebilir. Veteriner hekimler uygun ilaçları tavsiye eder. Yem ve su ile verilen ilaçlar etkili olur.

önceden, antikoksidiyal ilaçlar kullanalım mı  ?

Koksidiyozu önleyici ilaçlar, hastalık çıkmadan da kullanılabilir veya bunlar yalnızca hastalık çıktıktan sonra kullanılır.

Hayvanlar koksidiyoza karşı aşılanarak bağışıklık sağlanabilir.

İstenirse bir yandan antikoksidiyal ilaçlar, bir yandan da  antibiyotikler verilebilir

Tekrar edelim ki, kümeslerde rutubet önlenmelidir. Tavuklar sıkışık olmamalıdır, kümes havası temiz, altlık kuru olmalıdır.

b)Tavuk Askariyazisi (Solucan Hastalığı )

Sarımsı-beyaz renkli, 5-12 santim uzunluğunda solucanlardır. Tavukların, hindi ve kazların ince bağırsaklarında yaşar. Dişi solucanın yumurtası dışkı ile çıkar, başka tavukların ağzından girdiğinde ince bağırsağa gidip yerleşir.

Askarit dediğimiz bu parazit bağırsakta çoğalınca ince bağırsağı tıkar. Bazen ishale yol açar. Çok fazla parazit hayvanı öldürür.

Askaritli hayvanlar zayıflar, yumurta verimi azalır.

Teşhis, dışkının ve ölen hayvanın bağırsaklarının laboratuvarda incelenmesiyle olur.

Ne yapılmalı ?

Temizlik kurallarına uyalım, genç hayvanlarla yaşlıları bir arada tutmayalım, Veteriner Hekimin tedavi ve tavsiyelerini yerine getirelim.

Resim 11: Bağırsaklarda tavuk askaritleri

c)Histomoniasis ( Karabaş Hastalığı )

Tavuk ve hindilerde çok görülür. Hindiler için en tehlikeli hastalıklardandır. Fazlaca ölüme neden olur. Hindi yetiştiricilerini bunaltan bir hastalıktır.

Hastalığa parazitler yol açar. Bu parazitler ya karaciğere yerleşir ya da bağırsaklara yerleşirler.

Bulaşma üç şekilde olur

Birincisi, parazitin yumurtası dışkı ile çıkar, oradan diğer hindilerin vücuduna geçer.

İkincisi, parazitin kendisi dışkı ile çıkar, taze dışkı içindeki bu paraziti alan hayvanlara geçer. Yetişkin hindilerin midesinde ve taşlığında eritildiği için, bu şekildeki bulaşmada yetişkin hindiler hastalanmaz. Genç hindiler hastalanır. Hem de şiddetli bir salgın şeklinde hastalık çıkabilir.

Üçüncüsü ise bildiğimiz solucanlar yardımıyladır. Parazitler solucanın içine yerleşir. Hindi bu solucanı yiyince onun vücuduna girmiş olur.

Ölüm oranı çok yüksektir

Çok öldürücü bir hastalıktır.3-12 haftalık hayvanlarda yüksek oranda ölümlere yol açar. Hastalık belirtisi görüldükten 2-3 gün sonra ölümler başlar. Yüzde 50-100 oranında öldürür. Yaşlı hindiler daha şanslı. Onlar hastalığı atlatabilirler.

Hastalığın belirtileri

Hayvanlar düşkündür, dermansızdır, uyuşuktur.

Tüyleri kabarmış, kanatları sarkmış, kuyrukları düşmüştür.

Başları öne eğik vaziyette ayakta dururlar.

İshal vardır. Dışkının rengi sarı, kükürt rengidir.

Anüs ıslak ve kirlidir. İbik morarmış, hayvanın başı siyah bir renk almıştır (karabaş).

Resim 12: Karabaş hastalıklı bir hindi başı

Ölen hayvanların kör barsağında kanamalar, yaralar göze çarpar. Karaciğerin üzerinde sarı-yeşil renkli bozulmalar vardır.

Teşhis için ne yapmanız gerektiğini biliyorsunuz. Hasta ve ölü hindiler laboratuara ulaştırılmalıdır. Orada kesin teşhis konulacaktır.

Teşhisten sonra Veteriner Hekimin önerisine göre tedavi uygulanmalıdır.

Koruma önlemlerinden en önemlisi tavuklarla hindilerin ayrı tutulmasıdır. Tavuklar hastalığı taşırlar. Hindi palazları yaşlı hindilerden ayrı tutulmalıdır. Tavuk bakıcıları hindilerin yanına gitmemelidir. Onlar da hastalığı taşırlar.

Hindi kümeslerinde altlıklar sık sık temizlenmeli, çıkan altlık yakılmalıdır.

Histomonas parazitini taşıyan diğer parazitlerle ve solucanlarla  mücadele etmelidir.

d)Kanatlıların Dış Parazitleri

Tavukların dış parazitlerinden en önemlileri bitler, pireler ve uyuz böcekleridir. Hayvanlara rahatsızlık verirler, zayıf düşürürler.

Bitler

Baş biti, vücut biti, kanat biti diye yaşadığı bölgeye göre ayırıyoruz.

Baş biti çoğaldığı zaman hayvanı öğle rahatsız eder ki hayvan yem yiyemez, uyuyamaz. Düşkünleşir verimi azalır.

Kanat biti çok küçüktür. İnce tüyleri yerler. Sarı renkli esmer yeşilimsidir. Fazla rahatsızlık vermezler.

En yaygın ve en önemli olanı kırmızı tavuk biti denenidir. Kümeslerde güvercinlerde çok bol görülür. Armut biçiminde, kırmızımtırak siyah-kırmızı renktedir. Genç hayvanları çok severler. Hayvanı müthiş rahatsız ederler. Kaşındırırlar. Hem de bolca kan emerler. Eğer çok sayıda olurlarsa , genç kanatlıları 8-10 günde öldürürler.

Resim 13: Tavuk biti yumurtaları

Pireler

Bunlar da kanatlılara rahatsızlık verirler. Sayıları çoğaldıysa, mücadele etmek gerekir.

Keneler

Aslında güvercinlere ait olan bir kene cinsi tavuklarda da görülür. Yassıdırlar. Geceleri tavuklardan kan emerler. Bir defa kan emdi mi, 4-5 sene kan emmeden yaşayabilirler.

Fazla sayıda olunca, tavukları kansız bırakır. Şiddetli kaşıntı yapar. Bulaşıcı tavuk hastalıklarını taşıdıkları için zararlıdırlar.

Resim 14: Tavuk keneleri

Uyuz böcekleri

Tavuklarda uyuz hastalığına yol açarlar. İki çeşit uyuz böceği vardır:

1- Kireç ayak uyuz böceği

Kanatlıların ayaklarında kireçlenme yapar. Onun için bu adı alır. Parazit kireçli kabuklar yapar, bunun altından cildi deler, iltihap meydana getirir. Topallık vardır. Ayaklar anormal bir görünüm alır.

Resim 15: Kireç ayak

2-Vücut uyuz böceği

Kanatlıların tüylerinin diplerinde yaşar. Tüyleri döker, deride iltihaplanma yapar. Şiddetli kaşıntı ile hayvanı rahatsız eder.

Dış parazitlerle savaş

Barınaklar akarisit ilaçlarla dezenfekte edilir. Badana çok yararlıdır. Yemlikler iyice temizlenmelidir.

Tavuklar parazitlere karşı toz, serpme, banyo şeklinde akarisit ilaçlarla ilaçlanır.

> > >  Sonraki Konu > > >

Kanatlı Hayvanlarda Görülen Yem Toksikasyonları (Zehirlenmeler)

Facebook'ta Yayınla>
Soru / Yorum Eklemek İçin Tıklayınız
..:: Sorular / Yorumlar ::..
Yazan : Seda Bayraktar
Yazılış Tarihi : 3.12.2021 14:01:07
  Merhaba, annemde 2 aydır deri altı parazit var, doktorlar uyuz demiş ama kaşıntı yok ısırma ve yürüdüklerini hissediyor. Kullandığı ilaçlar vücutta azaltırken şimdi yüz, gözler ve dışkıda kıl kurduna benzer beyaz renkli ince ve kalın farklı boyutlarda parazit gözükmeye başladı. kumru veya güvercin pisliğinden bulaştığını düşünüyoruz. Doktorlar hayvandan bulaşmaz diyorlar. Böyle bir durumla karşılaşmış olan var mı ? Gözlerinden korkuyoruz. Sirke ve soğan suyu ile buhar yapıyor dışarı çıkıyor solucanlar ama arkasından tekrar doluşuyor .
Cevap vermek için tıklayınız...
------------------------
Yazan : Ökkeş Sağlam
Yazılış Tarihi : 23.02.2021 22:43:15
  Arkadaşlar merhaba Benim horozun üç dört gündür dışkısını yaptıktan sonra kıçını gagalıyor Acaba nedir Teşekkürler
Cevap vermek için tıklayınız...
------------------------
Yazan : İbrahim kıllıbaş
Yazılış Tarihi : 11.08.2020 18:09:33
  Slm lar bağırsağında kıl kurdu görmedim fakat bağırsağın ici su gibi genç yarkalarim kuruyor ne kullanmalıyım tedavisi nedir
Cevap vermek için tıklayınız...
------------------------
Yazan : Erdem
Yazılış Tarihi : 23.01.2019 05:35:30
  Merhaba arkadaşlar.ben kanatlı hayvanlara muhabbet kuşu.tavuklar.güvercinler vs.yaklaşınca saçlarda ve yüzümde kaşıntı oluyor ne yapabilirim.hangi doktora gitmek gerekir.teşekkürler.
Cevap vermek için tıklayınız...
Cevaplama Tarihi : 4.01.2016 09:27:02 
Cevaplayan : Serdar  
Yedi sene bu işte kısa bir zaman. Zeytin agacı ilerki yaslarında daha cok verim verir.
Cevaplama Tarihi : 6.05.2016 23:41:33 
Cevaplayan : aydın akar 
Aynı şekilde 10 yaşında ağaçlarım var ve o kadar az verim alıyorum ki.
------------------------
Yazan : zeynep saral
Yazılış Tarihi : 19.07.2018 22:18:34
  benim tavuğumun arka tarafında kurtlanma olmuş yeni farkettim makatının alt tarafında hayvanı canlı canlı yiyorlar derisinin altına yerleşmisler.ilk defa böyle birşey gördüm bulaşıcı galiba diğer tavuktada başladı ne yapabilirim bilmiyorum.batigonla temizliyorum.lütfen bilgisi olan varsa yardımcı olsun
Cevap vermek için tıklayınız...
------------------------

Soru veya Yorum Eklemek için Tıklayınız



Bu konuyla ilgili tüm soru ve yorumlar girmek için tıklayınız.



Ne? nedir? Nasıldır? Nasıl yapılır? Ne zaman yapılır?
Copyright - Tarım Kütüphanesi - 2007