Tarım Kütüphanesi

KEKLİK YETİŞTİRİCİLİĞİ

Yüzyıl öncesine kadar padişah sofralarının süsü olan keklik, günümüzde de salonların duvarlarını süslemektedir. Zamanla sayıları azalan keklikler Orman Bakanlığına ait koruma alanlarında numuneler halinde kalmıştır.

Eti ve yumurtası için beslenen kekliklerin eti çok lezzetli ve yağ oranı düşüktür. Türkiye'de Nazilli, Alamut ve Çatalca Durusu' da kurulan özel avlaklarda keklik yetiştirilmektedir. Kınalı keklik, Gül keklik, Kum kekliği ve Taş kekliği yurdumuzda çok az sayıdadır.

Kınalı keklik : 33 cm boyunda, 550-600 gram ağırlığında, 13 cm uzunluğunda kuyruklu, kanatları siyah şeritli kül kurusu renkte, boynu kolye benzeri tüylü, vücudu koyu krem renkte  gagası ve ayakları kırmızı renkli bir kuş türüdür. Erkekleri 600 gram dişileri 550 gram civarındadır. Erkeklerinin ayaklarında mahmuz vardır. Dişiler 4 aylıkken yumurtlamaya başlar. Mart ve Haziran ayları arasında günde bir adet yumurta yapar. Yumurtası 15 gram ağırlığındadır. Yumurtlama yaz ortasına kadar uzatılmak istenilirse 10 voltluk ampul ile 16 saat ışıklandırma yapılabilir.

Resim 1: Bir grup keklik.

Kuluçka : Bir dişi bir erkek şeklinde çiftleştirme yapılabildiği gibi üç dişi bir erkek şeklinde de yapılabilir. Yumurtalar kuluçka makinesine konarak üretim yapılır. Ancak çiftleşmeden 2-3 hafta sonra toplanan yumurtalar kuluçka makinesine konursa çıkan civciv sayısı yüksek olur. Civcivler 24 gün sonra çıkmaya başlar.

Dezenfekte edilerek makineye konulan yumurtalar gelişme kısmında 21 gün, çıkış kısmında 3 gün kalırlar. Yumurtaların makinede günde en az 4 kez çevrilmesi gerekir.

- Kuluçka makinesinin ısı ve rutubeti ne kadar olmalıdır?

Kuluçka makinesinin ısısı 21. güne kadar 37.6 derece rutubeti ise yüzde 59, 21 günden 24. güne kadar ısı 36.5 derece ve rutubet yüzde 69 olmalıdır.

Keklik yumurtalarında civciv çıkma oranı yüzde 90 gibi yüksek bir değerdedir.

- Civcivlerin bakım ve beslenmeleri nasıl olmalıdır?

Civcivler tabanı ayaklarına zarar vermeyecek ince tellerle kaplı ve çok katlı ana makinelerde yada yerde bakım ve beslenmeleri yapılır. Bunlar için özel kafes yapmaya gerek yoktur. Ana makinenin ısısı ilk günler 33 derece olmalı ve her gün 1 derece azaltarak 21 dereceye kadar indirmeli ve bu derecenin altına düşmemelidir. Hayvanların birbirlerini gagalamamaları için gagaları kesilmeli, ışık azaltılmalı ve yeşil ot verilmelidir. Keklik civcivlerine yem fabrikalarında yapılan yüzde 30 proteinli yem verilir. Yoksa hindi yemi de verilebilir. Ergin hale gelince yüzde 24 proteinli yem verilir.

Bir keklik haftada 300 gram yem tüketir. 18 haftalık oluncaya kadar 3600 gram yem tüketir ve bu süre sonunda ağırlığı 600 gram gelir.

- Barınakları;

Keklikler büyük sürüler halinde de yetiştirilebilir. 14 çift keklik için 3 metre genişlikte, 2 metre yükseklikte kafesler yeterli olur. Eğer keklik sayısını daha da artırmak istersek bu boyutlar göz önüne alınarak kafesler daha da büyütülebilir. Bu kafeslerin içinde 100 keklik için 1 metre uzunluğunda yemlik, 4,5 litre su alan 3 adet suluk yeterli olur.

Tilki, kedi, köpek ve sansar gibi hayvanlar kekliklerin en büyük düşmanlarıdır. Bu gibi hayvanlardan ve karga, serçe gibi kuşlardan korumak için kafeslerin etrafı ince tellerle çevrilir. Kekliklerin nesillerinin tükenmemesini sağlamak ve sayılarını artırmak için avlanmanın bilinçli bir şekilde yapılarak yetiştiriciliğine yönelmek gerekmektedir.