Değerli Okuyucular,
Bu ay sizlere hayvanların çoğunlukla gıdalarla, çoğu zamanda premixlerle takviye şekliyle tükettikleri ve organizmanın işlevinde çok önemli yer tutan minerallerin birkaçından bahsetmek istiyorum. Bu mineraller içerisinde hatırı sayılır bir yeri bulunan Kalsiyum (Ca) ve Fosfor (P) başlıcalarındandır. Kalsiyum Vücutta en çok bulunan mineral olup, toplam vücut ağırlığının % 1-2 sini oluşturur. Vücuttaki toplam Kalsiyumun ise % 99 u kemik ve dişlerde bulunur. Yem rasyonlarının oluşturulmasında en başta ilave edilen mineraldir. Piyasada DCP, mermer tozu ve kireç taşı şeklinde mamüllerin kullanılmasıyla karşılanabilir. Ayrıca piyasadan tedarik edilebilecek olan kemik unu da iyi bir kalsiyum kaynağıdır. Yalnız dikkat edilmesi gereken husus rasyonda Kalsiyum / Fosfor oranıdır. Rasyona 1/2 oranında katılmaları vücutta kullanımları ve fonksiyonları açısından önemlidir.
Başlıca Fonksiyonları;
*İskelet ve dişlerin oluşmasında en temel yapı taşıdır.
*Süt üretiminde ve kanatlılar için yumurtada kabuk oluşumunda rol oynar.
*Kanın pıhtılaşması, glikojen metabolizması, sinirlerin uyarılması ve birtakım hormonların salgılanmasında görev alır.
Vücutta yeterince bulunmaması halinde ise;
*Büyümenin yavaşlaması yanında süt veriminde de düşmeler görülür.
*Kemiklerde ve dişlerde bozulma, bu sebeple duruş bozuklukları ve tırnaklarda yangılara sebebiyet verir.
*İneklerde buzağılamadan hemen sonra Kalsiyum ihtiyacı artmakta, yeterince karşılanamayan ve absorbe edilemeyen kalsiyum ise hipokalsemi oluşturarak süt hummasına neden olmaktadır.
*Kanın pıhtılaşması azalarak kanama vakalarında sıklaşma görülür.
*Kanatlılarda ise yumurta kalitesinin düşmesi yanında kendi yaşam seviyelerinde de düşüş görülür.
Fosfor ise vücutta % 80 iskelet yapısında % 20 ise yumuşak dokular yanında özellikle kaslarda bulunmaktadır. Fosforun organik ve inorganik formları emilir özellikte olup, emilim çoğunlukla ince bağırsağın üst kısmından yapılmaktadır. Fosforun vücutta miktarı Vitamin D, Paratroid Hormonu ve Kalsitonin hormonları tarafından dengelenmektedir. Vücuttan atılımı ise ot yiyen hayvanlarda dışkı ile olmaktadır. özellikle mera topraklarında Fosfor miktarının çok düşük olduğu bölgelerde Fosforun vücutta yetmezliği durumuna bağlı olarak semptomlar oluşmakta, bu semptomlar özelliklede büyüme ve yüksek verimin alındığı laktasyon döneminde oluşmaktadır.
Başlıca Fonksiyonları;
*Kemik, diş ve kasların oluşumunda görev alır.
*DNA ve RNA nın yapısını oluşturur.
*Süt verimini artırması yanında, kanatlılarda yumurta oluşumunda kalsiyumun taşınmasını sağlar.
*Protein sentezi yanında, asit baz dengesini sağlayarak osmotik basıncı düzenler.
*Rumen mikroorganizmalarının selülozu sindirebilmelerine etki eder.
Rasyonda yeterince bulunmaması ve takviye premixlerle hayvana verilmemesi durumunda;
*Genç hayvanlarda kemiklerin kolay kırılabilir olması , deformasyonu, büyümede gerileme ve eklemlerin bükülmemesi durumları oluşur.
*Erişkin hayvanlarda ise eksikliği ortaya çıkmadan kemiklerde bulunan stokları birkaç hafta kullanılabilmektedir. Daha sonrasında ise Pika (naylon yeme, batma yalama v.s.) belirtileri görülmeye başlar.
*İştah bozukluğu, zafiyet, kaslarda erime dolayısıyla tendon ve aşil bozuklukları görülür.
*Kızgınlık siklüsünde bozukluklar, damızlıklarda fertilite problemleri oluşur.
*Raşitizm ve osteomalasi meydana gelir.
*Kanatlılarda yumurta verimi düşüklüğü yanında 10-12 günlükken artan ölümler ve kafes yorgunluklarının oluşumuna sebebiyet verir.
Değerli Çiftçilerimiz, hayvanlarımıza yedirmiş olduğumuz yemlerle bahse konu minerallerin yeterli ölçüde verildiğine dikkat etmeliyiz. Aksi halde yukarıda bahsettiğimiz gibi çok büyük kayıplarımıza çok basit dikkatsizliklerimiz sebebiyet verecektir. örneğin kızgınlık siklüsündeki bir bozuklukla doğum yapmış ineğimizin 5-6 ay gebe bıraktırılamayışı ve her ay tohumlama maliyetleri yanısıra geç alınacak yavrunun maliyetini varın siz hesap edin. Görüşmek üzere bol kazançlar...
Facebook'ta Yayınla>