ANTEPFISTIÄžI ZARARLILARI
Antepfıstığı, meyveleri taze ve kuru olarak iç ve dış pazarlarda her zaman alıcı bulan; son yıllarda ülkemize önemli oranda döviz kazandıran; satış değeri yüksek, verimi iyi ve bakım giderleri ucuz olan önemli bir meyve çeşidimizdir.
FISTIK YAPRAK PSYLLASI (Agonoscena targionii)
Ülkemiz Antepfıstığı alanlarında gerek yayılış alanı ve gerekse yoğunluk bakımından en önemli zararlılardan biri Fıstık Yaprak Psyllasıdır. Antepfıstığı psillidi olarak da isimlendirilir (Şekil 28).
Şekil 28. Fıstık yaprak psyllası nimfleri.
Yumurtadan çıkan nimfler, yapraklarda bitkinin özsuyunu emerek beslenirler. Zarar gören yapraklar sararıp dökülürler. Yaprakların zamanından önce dökülmesi, hem ağacın zayıf kalıp bodurlaşmasına, hem de sürgünlerdeki bir yıl sonra meyve verecek karagözlerin dökülmesine sebep olmaktadır. Nimfler, beslenmeleri esnasında tatlımsı bir madde salgılamaktadır. Zararlının çok yoğun olduğu ağaçların altı, toz şeker serpilmiş gibi görünür.
ANTEPFISTIÄžI YAPRAK BÃœKEN PSYLLASI
(Agonoscena targioni)
Antepfıstığı alanlarında fıstık koşnili, fıstık torbalı koşnili, fıstık beyaz kabuklubiti (Şekil 29) ve fıstık virgül kabuklu biti olmak üzere 4 farklı tür bulunmaktadır.
Şekil 29. Fıstık beyaz kabuklu biti
Larvalar, yaprakların özsuyunu emmek suretiyle zararlı olurlar. Yoğunluğun fazla olduğu fıstık bahçelerinde sürgün ve dallar gelişemez, yapraklar zamanından önce dökülür. Sonuçta fıstık ağaçları zayıf kalır, meyve verimi ve kalitesi düşer.
Fıstık koşniline karşı mücadelede kültürel önlem olarak, yoğun şekilde bulaşık dal ve sürgünler budama sırasında kesilerek bahçeden uzaklaştırılmalıdır. İlaçlı mücadelede, yumurtaların tamamının veya tamamına yakın bir kısmının açıldığı dönem, en uygun mücadele zamanıdır.
ÅžIRALI ZENK
Nimflerin yan yana yürümeleri ile karakteristiktir. Fıstık alanlarında önemli zararlılardan birisidir. Ergin ve nimfleri bitki özsuyu ile beslenirler. Ayrıca salgıladıkları tatlımsı madde nedeniyle fumajin oluşumuna neden olmakta ve bunun sonucu olarak, aynı yıl ürünü nitelik ve nicelik olarak olumsuz yönde etkilemektedir. Şıralı Zenke karşı mücadelede yaz aylarında nimfler hedef alınır.
ANTEPFISTIKLARINDA MEYVE İÇKURTLARI
1 – Fıstık iç güvesi
2 – Antepfıstığı meyve iç kurdu
Fıstık iç güvesinin larvaları (Şekil 30) henüz taze olan meyve kabuğunu meyve sapına yakın bir yerden delerek içeri girmekte ve yeni oluşan meyve içini tahrip etmektedir. Larvalar buldukları meyvede besin azaldığında başka meyvelere geçerek zararlarına devam etmektedir. Bir larva 8-12 meyveyi tahrip etmektedir.
Meyve içlerinde ilk genç larvaların görüldüğü dönem en uygun mücadele zamanıdır.
Şekil 30. Fıstık iç güvesi larvası
FISTIK DAL GÃœVESÄ°
Antepfıstıklarında sürgünlerin uç kısımlarında beslenerek büyüme konisini tahrip eden, salkımlar yolu ile sürgün içinde galeri açarak beslenen, sügün ve yapraksız salkımların oluşmasına neden olan önemli bir zararlıdır (Şekil 31).
Fıstık dal güvesinin mücadelesinde, yumurtalardan yeni çıkan genç larvaların, sürgün içindeki asıl beslenme yerlerine ulaşmadan ilaçla temas edip ölmeleri hedef alınmaktadır.
Şekil 31. Fıstık dal güvesinin zarar şekli
FISTIK KARAGöZ KURDU
Fıstık karagöz kurdu, üreme ve beslenme zararı olmak üzere iki şekilde zarar yapmaktadır. Üreme sırasındaki larvalar, ağaçlarda galeri açarak iletim kanallarını tahrip etmekte ve kurumalarına neden olmaktadır. Beslenme sırasında sürgün ve meyve gözleri diplerinde beslenmekte, meyve gözleri kurumakta ve dökülmektedir.
Fıstık karagöz kurduna karşı mücadelede, kimyasal mücadele ekonomik ve başarılı olmamaktadır. Bunun yerine ekonomik ve etkisi kesin olan kültürel önlemler öğütlenir. Şubat ve Mart aylarında bahçelerdeki budama artıkları demet yapılır ve tuzak olarak ağaç altına bırakılır. Bahçede bulunan bütün erginler üremek amacıyla dalların içine girerler ve yumurta bırakırlar. Erginlerin ilk giriş deliklerinden talaş çıkmaya başlayınca bu demetler toplanıp yakılmalıdır.
FISTIK GöZKURDU
İlkbaharda yumurtadan çıkan larvaların zararı sonucu fıstık ağaçları çiçek açmamakta ve meyve bağlamamaktadır.
Facebook'ta Yayınla>